14 Şubat 2008 Perşembe

Eski medyanın ‘eskisi, yeni medyanın ‘yenisi'


Söze “yeni medya” tartışmasıyla başlamışken devam edelim...

Yeni medyayla eski medyayı ayıran temel parametreler neler?
İsterseniz gelin bunları sıralamaya çalışalım...


1.

Eski medya büyük yatırım gerektirir ve taştan tuğladan bir yatırım sistemine dayanır. Matbaa, renk ayrım sistemleri, büyük fiziksel mekanlar, güçlü bir dağıtım ağı kurmak zorunludur. Sistem gereği geniş bir istihdam oluşturulması kaçınılmazdır.

Yeni medya, birkaç yüz dolarlık yatırımla bile hayata geçirilebilir. Temel yatırım araçları, web sitesi tasarımı, isim tescili, hosting ya da server yatırımıdır. Yatırımın ölçeğine göre gerekirse evdeki çalışma odanızdan bile siteyi yönetebilirsiniz. Ajans ve telif anlaşmalarıyla gönüllü destekçileriniz içerik oluşturmanızı sağlayabilir. Yatırım profesyonelleştikçe yatırım maliyeti artar.

2.

Eski medyanın temel gelir kalemi sayfaların reklam satışı, insört, sponsor reklam anlaşmaları ve birim satış gelirinden ibarettir.

Yeni medyanın gelir kalemi ise daha geniştir. Deyim yerindeyse yaratıcılığa bağlı olarak gelir kalemleri oluşturulabilir. Ancak, banner reklamlar, sayfa sponsorlukları, Google reklamları, sözcük tabanlı reklamlar, üyelik paketleri, özel servisler gibi ana gelir kalemlerini sıralayabiliriz. Ayrıca, farklı internet projelerine (sitelere) içeriklerinizi online servislerle(kod yerleştirerek) satabilirsiniz. Otomobil, emlak, kariyer gibi ek servisler oluşturarak ana sayfa üzerinden alternatif modelleri destekleyebilir, üyelik modüllerinden gelir elde edebilirsiniz.

3.

Eski medyanın okuyucu kitlesi, gazetenin dağıtım ağına bağlıdır. Sınırlı dağıtım ve dağıtım noktalarına ulaşım imkanı okuyucu sayısını belirler.

Yeni medyaya ulaşım daha kolaydır. Ev ve işyerindeki bilgisayar, internet kafeler, cep telefonları, dizüstü bilgisayarlar ve kablosuz ağ sistemleri, Kablo Net, yeni medyaya ulaşımı kolaylaştırır ve okur kitlesini çok daha fazla büyütür.

4.

Eski medyaya ulaşabilmek için bir bedel ödersiniz.

Yeni medyaya ulaşım ise (temel araçları hariç; bilgisayar, cep telefonu, ADSL gibi) çoğunlukla ücretsizdir.

5.

Eski medya sayfa yüzölçümleriyle sınırlıdır ve içerik bu sınırlara sığdırılmak zorundadır.

Yeni medyanın böyle bir sınırı yoktur. Gerek görüldükçe yazılı, işitsel ve görsel malzemeler okuyucunun dikkatine sunulabilir. İçerik zenginliği sağlanabilir.

6.

Eski medya daha uzun periyotlarla okuyucuyla buluşma olanağına sahiptir. Bir gün, bir hafta ya da bir ay sonra yayının bayiye gelmesini beklemek gerekir.

Yeni medya anında güncelleme olanağıyla bilgiye, habere ulaşım hızını artırmıştır. Çoğunlukla sıcak gelişmeler yeni medyayla canlı yayınla aktarılabilir.

7.

Sayfa sayıları ve baskı adeti arttıkça eski medyanın faaliyet giderleri de artar.

Yeni medyada içerik arttıkça, fikri maliyetler ve telif hakları dışında önemli bir maliyet artışı olmaz.

8.

Eski medyanın eski içeriklerine(arşiv) ulaşmanın zaman ve emek maliyeti fazladır. Arşivlere ulaşılabilirlik çoğunlukla zordur.

Yeni medyanın eski içeriklerine ulaşmak çok kolaydır. Site içi arama motoru, arşiv dizini ya da genel arama motorları kanalıyla eski içeriklere ulaşmak saniyelerle ifade edilebilecek kadar kısa bir süreyi alır.

9.

Eski medya, yazı, fotoğraf, grafik, tablo, karikatür gibi malzemelerle sınırlıdır.

Yeni medya, eski medyanın araçlarının yanı sıra, işitsel(podcast) ve görsel(video) malzemelerde anında okuyucunun hizmetindedir. İsteyen yazılı metinden, isteyen de videodan habere ulaşabilir.

10.

Eski medyanın haber ve köşe yazılarında bir başka konu ya da olaya yapılan göndermelere anında ulaşmak mümkün değildir.

Yeni medyada, haber, köşe yazısı gibi içeriklerin içerisinde, sözcüklere verilen bağlantılarla yazı ve haberle ilgili başkaca haber ve yorumlara anında ulaşılabilir.

11.

Eski medyada, okuyucu yayının içeriğine sınırlı ölçüde katılabilir. Okuyucu mektupları, yorum yazarlarının okuyucu tepkilerine değinileri gibi sınırlı olanaklar vardır. Okuyucunun tepki süresi ise yayının periyoduyla sınırlıdır.

Yeni medyada okuyucu aynı zamanda yayıncıdır(web 2.0). Haberlere anında kendi yorumunu ekler, fotoğraf ve video gönderir. Yeni medya, giderek yayıncıyla okuyucunun birlikte oluşturduğu bir yayına dönüşür.

12.

Eski medyaya, ancak yayın ve dağıtım bölgesinin sınırları içerisinde ulaşılabilir.

Yeni medya online ağa dahil olduğu için böyle bir fiziksel sınır yoktur. Haber yayına dahil olduğu andan itibaren Avusturalya'daki bir okuyucu da Brezilya'daki bir okuyucu da aynı anda içeriğe ulaşabilir.

13.

Eski medyayı ölçme ve değerlendirme olanağı sınırlıdır. En belirgin denetim tiraj rakamlarıyla ilgilidir. Haber ve reklamların izlenmelerini ayrı ayrı ölçmek çok zordur. Bunu öğrenmek için özel araştırmalar yapmak gerekir. Bu da önemli zaman ve maliyet gerektirir.

Yeni medyayı ölçmek ise son derece kolaydır. Özel yazılımlar ve veri tabanı yönetimleriyle hemen her türlü unsuru ölçmek mümkündür. Hangi habere ve reklama kaç kere tıklandığı, hangi yazarın ne kadar okunduğu, sitede ne kadar süre geçirildiği, hangi bölgelerden bağlantı sağlandığı gibi çok sayıda parametre dikkate alınarak istatistiki bilgiler edinilebilir.

14.

Eski medyada reklam verenin geri dönüşümlerini ölçmesi ve değerlendirmesi, yayın mecralarını belirlemesi daha zordur. İnisiyatif çok fazla elinde değildir.

Yeni medyada ise, reklam verenler yayınların izlenirliliğiyle ilgili daha somut verilere sahiptir ve en etkin kitleye ulaşmak için hangi siteyle ve o sitenin hangi sayfasıyla çalışması gerektiğini daha net bilir. Banner reklamları sayesinde müşteri kitlesinin profilini istatistiki bir bilgiye dönüştürüp hedef belirlemesini somutlaştırabilir. İnisiyatif kullanabilir.

15.

Eski medya okuyucu kitlesini artırabilmek için ciddi reklam ve tanıtım harcaması yapması gerekir.

Yeni medya ise online reklam harcamalarının dışında arama motorları, haberleşme grupları, forumlar ya da diğer sitelerin, blogların ve e-posta zincirlerinin sağladığı bağlantılar ve okuyucuların birbirlerine haber transferleriyle neredeyse sıfır maliyetle okuyucu kitlesini genişletebilir.

16.

Eski medyada, yayıncının size sunduğu çerçeve ve sınırlarla yetinirsiniz.

Yeni medyayı ise kişiselleştirebilirsiniz. Siteye kayıt yaptırırsanız, sizi hoşgeldiniz mesajıyla karşılar, doğum gününüzü de unutmaz. Arzunuza göre bir anaya sayfa oluşturabilirsiniz. Yalnızca ekonomi, siyaset ve spor haberlerini anasayfaya getirilmesini isteyebilirsiniz.

17.

Eski medya, okuyucuyu eğlendirmek için fıkra, fal, magazin ve bulmaca gibi hizmet ve içerikler sunar.

Yeni medyada ise haberlerin yanında anında online oyunlara geçebilir, düzenlenen yarışmalara katılabilirsiniz.

Bu listeyi daha da uzatmak mümkün. Ama genel çerçeveyi çizdiği kanaatindeyim. Yine de son bir madde eklemek gerekirse, her halde o da şudur:

Eski medya eskidir ve sönmektedir.

Yeni medya yenidir ve gelişmekte, büyümektedir.